www.pedagogikazima.fora.pl

yoppeque

Czy ktoś mógłby podzielić się notatkami? Nie wysiedziałam Rolling Eyes

...

verona

Pedagogika jest nauką o wychowywaniu człowieka.
Elementy ujęcia strukturalno-formalnego:
-kryteria wyodrębnienia nauki:przedmiot,język,metoda
-działy pedagogiki
-subdyscypliny pedagogiczne
-dziedziny wychowania
Przedmiot-obiekt i zakres badania.
Metoda-sposób opisu i wyjaśniania badanych zjawisk.
Język-podstawowe pojęcia używane w nauce np.w pedagogice:edukacja,wychowanie,nauczanie,historyczny rozwój tych pojęć.

Działy pedagogiki:
1.pedagogika ogólna-ogólna charakterystyka epistomologiczno-metodologiczna dyscypliny(edukacji).
2.historia wychowania-historia myśli pedagogicznej i rozwoju instytucji oświatowych.
3.teoria nauczania(dydaktyka)-charakterystyka procesu nauczania-uczenia się.
4.teoria wychowania-charaktrystyka procesu wychowania socjalizacji.
5.pedagogika porównawcza(komparastyka)-porównanie polskiego systemu oświatowego z innymi.

Subdyscypliny pedagogiczne-kryterium wyodrębnienia:rodzaj praktyki (specjalności pedagogiczne)
1.Pedagogika resocjalizacyjna
2.Pedagogika opiekuńcza
3.Praca socjalna
4.Doradztwo zawodowe
5.Nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne
6.Pedagogika katechetyczna
7.Pedagogika kulturalno-oświatowa
8.Pedagogika społeczna(?)
9.Pedagogika dorosłych-andragogika(?)

Dziedziny wychowania-zakresy działalności wychowawczej(w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym)

Ujęcie podmiotowe(psychologiczne,jednostkowe):
1.Wychowanie moralne
2.Wychowanie umysłowe
3.Wychowanie estetyczne
4.Wychowanie fizyczne
5.Wychowanie politechniczne,manualne

Ujęcie przedmiotowe(kulturowe,cywilizacyjne)
1.Wychowanie przez społeczeństwo,religię
2.Wychowanie przez naukę
3.Wychowanie przez sztukę
4.wychowanie przez sport i rekreację
5.Wychowanie przez pracę

yoppeque

DZIĘKUJĘ!!!

Tola

Ujęcie strukturalno-formalne pedagogiki

Definicja: Pedagogika jest nauką o wychowaniu człowieka

Elementy ujęcia strukturalno-formalnego

Kryteria wyodrębnienia nauki: przedmiot, język, metoda
Działy pedagogiki
Subdyscypliny pedagogiczne
Dziedziny wychowania

Kryteria wyodrębnienia nauki: przedmiot, język, metoda

Przedmiot – obiekt i zakres badania.
Język – podstawowe pojęcia używane w nauce, np. w pedagogice:
edukacja, wychowanie, nauczanie, historyczny rozwój tych pojęć.
Metoda – sposób opisu i wyjaśniania badanych zjawisk.

Działy pedagogiki (nauk pedagogicznych, nauk o wychowaniu)
1.Pedagogika ogólna
2.Historia wychowania
3.Teoria nauczania (dydaktyka)
4.Teoria wychowania
5.Pedagogika porównawcza (komparatystyka)

Działy pedagogiki – cd. (przedmioty studiowania na
kierunku)

1. Pedagogika ogólna – ogólna charakterystyka epistemologiczno –
metodologiczna dyscypliny (edukacji).
2. Historia wychowania – historia myśli pedagogicznej i rozwoju
instytucji oświatowych.
3. Teoria nauczania (dydaktyka) – charakterystyka procesu na -
uczania-uczenia się.
4. Teoria wychowania – charakterystyka procesu wychowania,
socjalizacji.
5. Pedagogika porównawcza (komparatystyka) – porównanie
polskiego systemu oświatowego z innymi.

Subdyscypliny pedagogiczne – kryterium wyodrębnienia:
rodzaj praktyki (specjalności pedagogiczne)
1.Pedagogika resocjalizacyjna,
2.Pedagogika opiekuńcza,
3.Praca socjalna
4.Doradztwo zawodowe,
5.Nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne,
6.Pedagogika katechetyczna,
7.Pedagogika kulturalno-oświatowa,
8.Pedagogika społeczna (?)
9.Pedagogika dorosłych – andragogika (?).

Dziedziny wychowania – zakresy działalności wychowawczej (w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym)

Ujęcie podmiotowe (psychologiczne, jednostkowe)
1.Wychowanie moralne,
2.Wychowanie umysłowe,
3.Wychowanie estetyczne,
4.Wychowanie fizyczne,
5.Wychowanie politechniczne, manualne.

Ujęcie przedmiotowe (kulturowe, cywilizacyjne)
1.Wychowanie przez społeczeństwo, religię,
2.Wychowanie przez naukę,
3.Wychowanie przez sztukę,
4.Wychowanie przez sport i rekreację,
5.Wychowanie przez pracę

Literatura:

1. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, (red.), Pedagogika, Warszawa 2003, tom.1.
2. S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa 1992.
3. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1998.
4. W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa 1993.
Inna:
J. Kmita, O kulturze symbolicznej, Warszawa 1982.
J. Kmita, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.
J. Kmita, Jak słowa łączą się ze światem, Warszawa 1995

Tola · Wysłany: Nie 23:15, 20 Kwi 2008 Temat postu: WYKŁAD 20.04.2008

Nauki pedagogiczne a humanistyka

I. Przednaukowe i pozanaukowe orientacje filozoficzne
1. Metafizyka
pytania: (tzw. fundamentalistyczne)
a) Jaka koncepcja „umeblowania świata” jest prawomocna
b) Jaka wiedza o świecie jest prawomocna?
c) Jakie wartościowanie etyczne albo estetyczne jest
słuszne?
spekulatywizm, irracjonalizm, dedukcja jako sposób rozumowania
(przejście od ogółu do szczegółu)

2. Wybrane systemy filozofii spekulatywnej
Filozofie chrześcijańskie (Augustynizm, neotomizm, personalizm
chrześcijański)
Filozofie laickie (np. egzystencjalizm: człowiek i rzecz; istota i istnienie;
wolność i odpowiedzialność; egzystencja i koegzystencja)

I I. Pozytywistyczne orientacje filozoficzne – od XVII wieku
(początkowo tylko przyrodoznawstwo, później nauki humanistyczne)
Wyróżniki:
ahistoryzm – badania poza historią,
fenomenalizm – badanie tego co realne, fizyczne (fizykalizm),
empiryzm – badanie w doświadczeniu (w praktyce),
normatywizm – brak możliwości orzekania o wartościach,
indywidualizm metodologiczny (psychologizm) – mechanizm wyjaśnia indywidualnego przenoszony na wyjaśnianie tego co społeczne (zbiorowe),
kumulatywizm – rozwój wiedzy na drodze dodawania (kumulowania),
indukcjonizm – jako sposób rozumowania (przejście od szczegółu do ogółu),
sądy efektywne technologicznie – odnoszące się do wiedzy potocznej
przekonania światopoglądowe motywujące potoczno-życiowe działania (światopogląd scjentystyczny).

Różne ujęcia pozytywistyczne (modernistyczne): „filozofii pozytywnej”

np. pragmatyzm - ujęcie podporządkowane praktyczności (utylitarności), patrz J. Dewey,
neopozytywizm – ujęcie z zastosowaniem tzw. logicznej teorii języka, struktura lingwistyczna jest odbiciem budowy świata, niezależność kontekstu uzasadnienia od kontekstu odkrycia, twierdzenia teoriopoznawcze są twierdzeniami analitycznymi, - naczelne hasło „walka z metafizyką”, . Metafizyka jest niewyrażalna. według L. Wittgensteina: „Granice mego języka są granicami mego świata”. „O czym nie możemy mówić, o tym musimy milczeć
strukturalizm – ogólna teoria systemów – badanie relacji między elementami struktury, też Np. tzw.:
struktura „porozumienia się co do czegoś”, Karla-Otto Apela, którego nie interesuje relacja podmiotu poznającego do przedmiotu ale poznanie „struktury całkowitej” relacji: podmiot – partner podmiotowy komunikacji, relacji „hermeneutycznego rozumienia”,

I I I. Przełom antypozytywistyczny w nauce

koncepcje nawiązujące do pojęcia (procedury) “rozumienia” W. Diltheya
próba odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób można poznać życie duchowe jednostki?
tzw. operacje intuicyjno-pozapojęciowe (irracjonalne). Dilthey: ”całość rozumienia jest irracjonalna, jak zresztą samo życie”
Dilthey twórcą idei filozoficznej określanej mianem hermeneutyki, która w jego ujęciu była pozapojęciowym, czy też przedpojęciowym „przeżywaniem” siebie i świata.
dla E. Sprangera są to tak zwane „formy życia” (człowiek: poznawczy, estetyczny, ekonomiczny, współpracujący, władczy, religijny)
Polscy przedstawiciele: (S. Hessen, B. Suchodolski, B. Nawroczyński)
historyczne ujęcie polskiego nurtu w tzw. „pedagogice kultury”.

I V. Postpozytywistyczne orientacje filozoficzne

1. Antynaturalizm metodologiczny

opozycja wobec przyrodoznawstwa,
niemiecka idealistyczna filozofia humanistyki,
rewaloryzacja metafizyki,
odniesienie do wartości, orzekanie o wartościach,
szczególna rola wartości w humanistyce
źródło antynaturalizmu: „doświadczenie przedrefleksyjne”, szczególnego rodzaju doświadczenie humanistyczne,
przedstawiciele: szkoła badeńska (Rickert), instrumentalizm M. Webera, fenomenologia E. Husserla, filozofia krytyczno-hermeneutyczna szkoły frankfurckiej.
dzisiejsze propozycje tzw. postmodernistyczne, w Polsce: T. Szkudlarek, Z. Melosik, Z. Bauman

2. Hipotetyzm (K. Poppera)

poznanie naukowe jako „przedłużenie” (uzupełnienie) potocznego doświadczenia.
pierwotność teorii wobec doświadczenia (obserwacji),
antypsychologizm,

3. Mitologia naukowa

psychoanaliza,
mechanicyzm cybernetyzujący,

V. Orientacje filozofii marksistowskiej

filozofia bazująca na materializmie historycznym (ujęcia teoretyczne, humanistyczne, praktycystyczne, kulturowe),
filozofia przyrody,
marksizm odnoszący się do światopoglądu tzw. „wczesnego Marksa

Teoretyczny rozwój nauki

korespondencja do potocznego doświadczenia (nauki przedteoretyczne , przełomu teoretycznego i teoretyczne,
historyczny rozwój kategorii (abstrakcja i konkretyzacja),
dyrektywa interpretacji humanistycznej,
założenie o racjonalności

Funkcje nauki:

Funkcja praktyczno-poznawcza (podstawowa),
Funkcja światopoglądowo-ideologiczna (uzupełniająca, wtórna),
Funkcja kulturowo-dydaktyczna (uzupełniająca, wtórna).

Schemat badania naukowego

świat konstrukcji teoretycznych
świat faktów empirycznych

Schemat badania naukowego

świat konstrukcji teoretycznych
d
(2) (3)
T P

------------------------------------------------------------------------------------------
i h
(1) (4)
F F

świat faktów empirycznych
(?)
F – fakty opis wyjaśnianie norma
P - przewidywania
T - teoria
i – indukcja dyrektywa
h - hipoteza
d - dedukcja

UWAGA zainteresowanym rysunek moge wysłać na e-maila - piszcie PMkami.

Tola

Uwaga, jutro postaram się umieścić notatki na wykład, który dopiero będzie na następnym zjezdzie.
Dla niewtajemniczonych, wykładowca pozwolił cośniecoś skopiować na zaś. Co nie znaczy, ze mamy nie chodzić na wykłady Smile

sylvik

Droga Tolu
Jesteś fątastik

Tola

Uwaga! ten wykład podziele na 2 lub 3 posty.

Założenia społeczno-regulacyjnej teorii kultury

1. Definicja kultury – kultura jako tzw. „rzeczywistość myślowa” (ujęcie świadomościowe – kognitywne), inaczej: pewien sposób patrzenia na kulturę,
2. Pojęcia tzw. „podmiotowe” (metapojęcia, pojęcia „sztuczne”, bez odzwierciedlenia w rzeczywistości) w odróżnieniu od „przedmiotowych” mających desygnaty w rzeczywistości,
3. Przyjęcie tzw. „odczarowania świata” K. Poppera: 1. świat fizykalny, 2. świat symboliczny, 3. świat sfery światopoglądowej,
4 Odniesienie do relacji: modernizm – postmodernizm,
5. Przyjęcie koncepcji wyjaśniania określonej mianem: interpretacji humanistycznej (pojęcie tzw. kluczowe).

Interpretacja humanistyczna

analiza praktyki dotyczącej działań zwanych w filozofii intencjonalnymi,
mamy tu do czynienia z interpretacją nawiązującą explicite do działania intencjonalnego,
interpretacja działań intencjonalnych stanowi czynność badawczą, której stosowanie odróżnia humanistyką od przyrodoznawstwa,
zrozumienie („rozumienie”) – zinterpretowanie – sposobu wypowiadania się interpretatora, to przyjęcie hipotezy, iż osoba, której wypowiedź poddana jest postępowaniu interpretacyjnemu „znajduje się w orbicie” określonego języka,
interpretacja humanistyczna nie jest jedyną interpretacją. Daje możliwość innych „metainterpretacji”,
trafność interpretacji, to inaczej – efektywność procesu komunikacji obejmującego zawsze ciąg interpretacji.

definicja: wyjaśnienie w humanistyce podjęcia czynności przez podmiot lub wyposażenia owej czynności w określone cechy,
przy założeniu o racjonalności:
człowiek działa racjonalnie z punktu widzenia:
a) wartości - celu (sensu) czynności – tzw. aspekt normatywny,
b) wiedzy (sposobu osiągania celu) – tzw. aspekt dyrektywalny,
przy tzw. założeniu idealizacyjnym:
w odniesieniu do tzw. „typu idealnego: M. Webera (pełna, logicznie spójna wiedza, cele),
i założeniu konkretyzacyjnym:
określającej stopień zbieżności świadomości indywidualnej ze świadomością ujętą idealizacyjnie,
jako: - badanie pośrednie, np. teorii pedagogicznych, określających czynniki konstytuujące – reguły, istota nie pozór,
- rozstrzygnięcia normatywne (nie deskryptywne, jako np.
wyjaśnianie przyczynowo-skutkowe.

Tola

1. determinacja funkcjonalna („z zewnątrz”) – jako „niezbędny warunek” utrzymania struktury globalnej,
2. determinacja genetyczna („od wewnątrz”) – ustalenie kolejności historycznej,
3. determinacja subiektywno-racjonalna (celowościowa) – podmiotowa odnosząca się do tzw. założenia o racjonalności.

Kategorie podstawowe – tzw. pojęcia kluczowe teorii:

1. Praktyka społeczna – czynności subiektywno-racjonalne tworzące strukturę diachroniczną (humanistyczną),

2. Świadomość społeczna – zbiór przekonań respektowanych w danej społeczności,
przy przyjęciu założenia o:

- tzw. antyindywidualizmie metodologicznym – mówiącym o tym, że zjawiska indywidualne determinowane (regulowane) są przez zjawiska społeczne,
- akceptowaniu i respektowaniu przekonań,
- wyodrębnienie tzw. wartości uchwytnych praktycznie (doświadczenie
potoczne) i wartości światopoglądowych (ostatecznych).

3. Funkcje światopoglądu:

a) funkcja autoregulacyjna, światopogląd jako regulator danego typu praktyki społecznej,

b) funkcja [[b]b]waloryzacji światopoglądowej,[/b][/b] światopogląd jako tzw. wzmocnienie motywacyjne,

c) światopogląd jako źródło założeń semantyki komunikacji symboliczno-kulturowej (zjawisko konwencjonalizacji przekonań).

Tola

Do tego wykładu jest jescze rysunek w tabelce. Niestety nie jestem w stanie go tutaj skopiować. Dlategoteż ponownie proszę Wszystkich zainteresowanych w pełni dokładnym i poprawnym dziełem o kontakt na PMke - wyślę emailem zbiorowo, postarajcie się zdążyc do końca tygodnia

PMka(z ang) --->prywatna wiadomość , oznaczona przy nicku użytkownika.

Paulina

Kto ma jeszcze rysunki do notatki z pedagogiki i mógłby przesłać mi?

Tola

Witam Wszystkich,
jedna sprawa - rysunki wysyłam RAZ, za jednym zamachem do wszystkich, ktorzy sobie tego, życzą i którzy do terminu podanego przeze mnie podadzą e-maila. Jeśli ktoś się za późno obudzi - nie mój problem, musi sobie jakoś poradzić. Ewentualnie zaczekać na wykład i przerysować rysunki.
Nie życzę sobie e-mali z pretensjami, nie spędzam dnia przed netem i mam co robić. I nie moja wina, że rysunkow na forum nie ma jak umieszczać

Następny wykład nr 4 pojawi się do konca weekendu. Jest tam jeden rysunek. Maile na które wysłać rysunek zbieram przez TYDZIEŃ od czasu pojawienia się wykładu na stronie. Osoby, które poprzedniu wysłały emila - nie muszą wysyłać po raz drugi Wink

Pozdrawiam.

Tola

Egzemplifikacja dydaktyczna „teorii kultury” – rozwój teorii dydaktycznych

Źródła budowy teorii – W. Okoń
1. literatura pism klasyków z minionych epok,
2. opisy doświadczeń nauczycieli (tzw. odczyty pedagogiczne),
3. źródło podstawowe: badania nad procesem nauczania na lekcji
przeprowadzone w latach 1950-1953. Bazę empiryczną stanowiły
stenogramy 220 lekcji.
Efektem przeprowadzonych badań jest – według W. Okonia – wykrycie
pewnych momentów, wspólnych dla nauczania wszystkich
przedmiotów. Momenty te, zwane są też ogniwami procesu
nauczania:

1. uświadamianie uczniom celów i zdań dydaktycznych, stawianie problemów,
2. zaznajamianie uczniów z nowym materiałem;
3. kierowanie procesami uogólniania;
4. utrwalanie wiadomości uczniów;
5. kształtowanie umiejętności, nawyków i przyzwyczajeń;
6. wiązanie teorii z praktyką;
7. kontrola i ocena wyników nauczania.

Kolejne zagadnienie to tzw. nauczanie problemowe i wyodrębnienie etapów rozwiązywania problemu. Etapy te występują w kolejności:

1. postawienie problemu przez nauczyciela;
2. poszukiwanie rozwiązania (gromadzenie materiału, formułowanie
przesłanek i hipotezy, sprawdzanie hipotezy);
3. rozwiązanie problemu, poprawne sformułowanie rozwiązania;
4. sprawdzenie rozwiązania.

Pisząc o tzw. „teoretyczności” nauk pedagogicznych, autor
wyodrębnia trzy kwestie, które ową teoretyczność charakteryzują, są to w kolejności:

1. teoria materializmu funkcjonalnego, łącząca treść wykształcenia z ich funkcją;
2. system twierdzeń ogólnych – cele wykształcenia ogólnego;
3. teorię wielostronnego kształcenia, która polega na wyróżnieniu w strukturze wiedzy naukowej czterech składników:

opis (A),
wyjaśnienie (B),
ocena (C)
norma (D) - a następnie na ich podstawie – wyodrębnienie czterech sposobów uczenia się:

A) uczenie się przez przyswajanie,
B) uczenie się przez odkrywanie,
C) uczenie się przez przeżywanie,
D) uczenie się przez działanie.

Korzystając z dotychczasowych ustaleń można przyjąć, że koncepcje
edukacyjne to zbiór pewnych reguł sterujących kulturowymi zachowaniami.
Owe reguły (nie zawsze w praktyce uświadamiane sobie przez
stosujących się doń) utożsamiać można z koncepcjami
edukacyjnymi, wtedy gdy rozważa się status teoretyczny tego pojęcia.
Koncepcje edukacyjne są tu rozumiane jako wiedza, w znaczeniu
nadanym temu pojęciu przez Chomsky’ego, gdy wyróżnia on dwa
komponenty tego pojęcia różniące się genezą:
pierwszy – to wrodzona wiedza, mająca postać uniwersaliów językowych,
drugi – to wiedza nabyta w ontogenezie przez uczenie się.

To stanowisko utożsamiające kompetencje z wiedzą zbudowane jest na propozycji szczególnego rozumienia kompetencji językowej,
które zaproponował Chomsky w swojej teorii języka.
Pojęcie wprowadzone przez niego zostało przyjęte przez inne działy
humanistyki uprawiane w duchu psychologii kogniwistycznej.

Cechą wyróżniająca kognitywizm jest przyjęcie idei determinacji zachowań poszczególnych jednostek lub grup społeczno- kulturowych przez wiedzę – subiektywną, poznawczą reprezentację danej rzeczywistości, charakteryzującą
umysł owych jednostek lub akceptowaną przez odpowiednie zbiorowości społeczno-kulturowe.

Skonstruowane przez Chomsky’ego pojęcie kompetencji-wiedzy opisuje związek wiedzy z czynnościami na gruncie tej samej kompetencji.

Reguły kulturowe byłyby niemożliwe bez odpowiedniego powiązania ich z regułami komunikacji językowej.

Dydaktyczna komunikacja językowa różni się od innych tym, że egzekwuje rygorystycznie reguły określonych zachowań językowych uczniów.

Jest to specyficzny typ komunikacji instytucjonalnej takiej, w której postulowane wzory zachowań językowych funkcjonują jako rygorystycznie przestrzegana instrukcja socjotechniczna.

Tola

Węzłowa sekwencja językowo-dydaktyczna powstaje z powiązania
czterech podstawowych funkcji mowy, jakie spełniają wyrażenia językowe w stosunku do systemu języka i innych aspektów mowy, a mianowicie:

przedstawienia,
nakazywania-zakazywania,
kontrolowania: przez: a) pytania i b) odpowiadania,
uznawania
z czterema funkcjami nauczania:

1) poinformowaniem,
2) poleceniem, tj. zadawaniem,
3) sprawdzaniem przez: a) pytanie i b) odpowiadanie i
4) uznaniem.

Ten aspekt lingwistyczny – złożoną czynność dydaktyczną (tu w formie
rysunkowej i opisowej) kształtują cztery części składowe:

Węzłowa sekwencja językowo-dydaktyczna

UWAGA ! Tu następuje rysunek diagram kołowy.
Chętnym wysyłam na e-mail, adresy zbieram do SOBOTY 9.05.2008

Tola

A) Poinformowanie (tu: uwypuklenie), polegające na wyodrębnieniu niezbędnej informacji, pojęcia, sądu, obiektu, zjawiska, cechy, przedmiotu itp. Stanowiące podstawę a zarazem punkt wyjścia do następnej czynności, jaką jest w owym układzie:

B) Polecenie (szerzej: żądanie, nakaz, zadawanie, chcenie) nauczyciela wykonania określonych czynności przez ucznia, stanowiące następnie płaszczyznę, na której podejmowana jest kolejna czynność składowa:

C) Sprawdzanie przez pytanie nauczyciela i odpowiedź ucznia, zdające sprawę z wykonania owego polecenia, za które nauczyciel wyraża w określonej formie:

D) Uznanie (aprobatę lub dezaprobatę), akceptację, upewnienie w tej odpowiedzi ucznia, informację o uzyskanym przez niego wyniku.

Relacja podporządkowania aksjologicznego „organizuje” nie tylko „wewnętrznie” każdą z węzłowych czynności dydaktycznych
(przedstawienie, polecenie, sprawdzanie, uznanie), ale łączy w pewne zespoły. Każdy zespół „ognisko” węzłowych czynności (sekwencja ogniskująca) dydaktycznych, dzięki któremu
osiąga się wspólny cel, nazywamy „ogniskującą sekwencją dydaktyczną”.
Podlega ona regułom ogniskowania wokół jednej z czynności węzłowych. Kombinacje „ogniskowania” przesądzają ostatecznie o strukturze, nadrzędnej w stosunku do nich, podstawowej czynności dydaktycznej, mianowicie lekcji szkolnej.
Tak, więc lekcja jest trójstopniową czynnością dydaktyczną, której stopień najniższy tworzą węzłowe czynności (sekwencje) dydaktyczne, stopień średni – ogniskujące czynności (sekwencje) dydaktyczne oraz stopień wyższy (trzeci) - podstawowa czynność (sekwencja) dydaktyczna.

Analizowana węzłowa sekwencja językowo-dydaktyczna – pozostaje w ścisłym związku z wieloma innymi aktami pozadydaktycznymi. Są to między innymi:

1) Węzłowy akt myślowy, który obejmuje trzy konstytutywne składniki (również akty):
a) wysunięcie określonego problemu (pytania),
b) znalezienie pomysłu jego rozwiązania ( przez naszkicowanie zbioru pytań) oraz
c) sprawdzenie trafności pomysłu owego rozwiązywania (przez pytania weryfikacyjne);
2) Węzłowy akt mowy, obejmujący:
a) akt komunikowania informacji,
b) akt komunikowania żądania (wezwania, polecenia, prośby, itp.),
c) akt komunikowania językowego sprawdzania przez komunikowanie pytania i odpowiedzi, a także
d) akt komunikowania upewnienia (potwierdzenia, konstatacji, uznania, itp.);

3) Węzłowy akt pytajny, obejmujący:
a) zawieszenie danego sądu czy też przekonania (z myślą o rewizji tegoż sądu),
b) rewizja tego sądu przez określona jednostkę na gruncie jej wiedzy,
c) uchylenie tego zawieszenia poprzez odpowiedź,
d) wielopodmiotowa konstatacja faktu uchylenia zawieszenia danego sądu;
4) Węzłowy akt twórczy, który obejmuje:
a) niekonwencjonalne wyodrębnienie nowej informacji (zjawiska, faktu itp.),
b) oryginalne zastosowanie tej informacji,
c) pomysłowa pod względem krytycznym jej weryfikacja.

Instytucjonalne nauczanie oparte jest na „mechanizmie” opisanej sekwencji dydaktycznej. Każda rozmowa dydaktyczna realizowana podczas zajęć (np. lekcji szkolnej) składa się z określonej liczby węzłowych sekwencji językowo-dydaktycznych. Realizacja lekcji szkolnej opiera się na funkcjonowaniu „mechanizmu” węzłowej sekwencji u podstaw, której leży „obowiązek” rozstrzygnięcia przez nauczyciela tego, czy uczeń poprawnie wykonał zadanie.